ở trong những ngày qua, nhiều ngân hàng lớn liên tiếp giảm lãi suất vay huy động và cho vay, tuy vậy không phải vì thế mà công ty dễ dàng tiếp cận được “miếng bánh” hấp dẫn này.
Vốn ứ đọngTại các ngân hàng “đại gia” như Ngân Hàng BIDV, Ngân hàng Ngoại thương VCB, Ngân Hàng Agribak, lãi suất kỳ ngắn hạn 1 tháng đã giảm xuống chỉ còn 5%/năm. Ngân hàng VietinBank, lãi suất kỳ hạn 1 tháng cũng chỉ còn 6%/năm.
Theo chuyên viên kinh tế tài chính, ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, việc những NH trên giảm mạnh lãi suất vay huy động do thời điểm này vốn dư thừa, huy động vốn tiếp tục tăng, nhưng cho vay vốn ra rất chậm.
Còn tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa, thành viên Hội đồng hỗ trợ tư vấn chính sách kinh tế tài chính, tiền tệ quốc gia khẳng định, ngân hàng quốc doanh có nhiều nguồn vốn rẻ, nên họ không cần thiết phải huy động vốn cao trên thị trường.
“Các NH quốc doanh huy động được không ít nguồn vốn rẻ, như tiền giải ngân cho vay ODA, tiền gửi của kho bạc, bảo hiểm phi nhân thọ, bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm tiền gửi, tiền gửi thanh toán của các công ty nhà nước… Theo quy định, các loại vốn trên chỉ được gửi ở ngân hàng quốc doanh, lãi suất thấp, nên chi phí huy động vốn của họ rất rẻ,” ông Nghĩa giải thích.
Ông Nghĩa lý giải nguyên nhân các NH không lo lắng việc giảm lãi suất vay tiền sẽ chạy khỏi hệ thống là vì từ đầu năm đến nay lãi suất liên ngân hàng giảm rất mạnh. trong tháng 3 và 4/2013, lãi suất vay dao động quanh mức 2,5% – 4%/năm kỳ hạn qua đêm đến một tuần & giảm dần xuống mức thấp kỷ lục 1% – 1,5%/năm ở trong nửa cuối quý 2/2013.
Đến nay, tình trạng dư thừa thanh khoản trên toàn hệ thống đã đến mức báo động đỏ như cung dồi dào, cầu vốn yếu; doanh số giao dịch thanh toán giảm tới 80% so với cùng kỳ 2012.
Cũng theo ông Nghĩa, một điều gần như khó thay đổi là lãi suất khó có thể giảm thêm vì lạm phát đang “dò đáy”. Còn theo chuyên viên kinh tế Cấn Văn Lực thì giảm lãi vay cũng là 1 trong những cách NH cắt giảm các khoản phí đầu vào, để cân đối bài toán buôn bán, ở trong khi vốn cho vay “ra” không được. Nếu chỉ nhìn vào con số 5% hay 6%/năm thì đúng là lãi suất đã thấp hơn kỳ vọng lạm phát. Tuy nhiên, hiện lãi suất các kỳ hạn dài vẫn ở mức cao, khoảng 8%, thậm chí hơn con số này. Mức lãi suất vay này vẫn đảm bảo thực dương so với kỳ vọng lạm phát.
Ông Lực cho rằng năm 2013, theo dự đoán, chỉ số giá tiêu dùng sẽ ở mức khoảng 7%. Song, điều đáng nói là dù lãi suất giảm, nhưng thực tế, dòng vốn chảy vào ngân hàng vẫn tiếp tục gia tăng.
“Hấp dẫn nhưng chưa đến lượt”
Cùng với việc giảm lãi suất vay đầu vào, các NH cũng hạ lãi suất đầu ra. lãi suất vay cho vay vốn hạ, đấy là tín hiệu vui cho nền kinh tế tài chính nói chung và các doanh nghiệp thiếu vốn nói riêng.
Tuy nhiên, lãi vay hạ là 1 trong những chuyện, còn tiếp cận được vốn hay không lại là chuyện khác. văn bản báo cáo vĩ mô 6 tháng mới công bố của Công ty chứng khoán Ngân hàng Ngoại thương (VCBS) chỉ rõ: cho dù lãi vay đã hạ rất thấp, thanh khoản dồi dào, nhưng dòng chảy tín dụng đến công ty cũng rất khó khăn, do các ngân hàng đang phải giải quyết nợ xấu.
“lãi suất vay hiện đã ở mức rất thấp, ở trong khi lạm phát lại có tín hiệu tăng trở lại. Mặt khác, lãi vay cho vay vốn cũng xuống rất thấp nhưng công ty vẫn không mặn mà vì sức cầu còn yếu. NHNN hiện chỉ áp dụng trần lãi vay cho vay với những lĩnh vực ưu tiên còn các lĩnh vực khác, lãi suất cho vay vẫn vận hành theo cơ chế thị trường, & niêm yết biểu lãi vay cho vay ra sao là tùy thuộc vào chính sách của từng NH,” ông Lực phân tích.
Giám đốc một Công ty giày xuất khẩu tại tỉnh Hải Dương cho biết, ở trong thời gian qua, nhiều ngân hàng đã tuyên bố giảm lãi suất vay về rất thấp, thậm chí là 0%, nhưng thường chỉ khuyến mãi kèm theo trong thời giờ ngắn, sau đó thả nổi lãi suất theo thị trường. “Cái chúng tôi cần không chỉ là mức lãi vay hạ, mà là cần một phương án dài hơi, cần sự chung tay của NH, cần được “cứu” thực sự,” vị giám đốc bày tỏ.
Tuy nhiên, lãnh đạo một NH thương mại lại cho rằng, nếu xác định được khách hàng tiềm năng, doanh nghiệp tốt, ngân hàng sẵn sàng cho vay vốn với lãi suất vay khuyễn mãi thêm, nhưng chỉ là khuyến mãi kèm theo ngắn hạn, bởi ngân hàng thương mại cũng chỉ dồi dào nguồn vốn ngắn hạn, không thể mạo hiểm rót vốn lớn để “cứu” công ty với thời hạn cho vay kéo dài. Vì ngân hàng cũng là doanh nghiệp, kinh doanh cần phải có lợi nhuận.
Để khơi thông được dòng vốn cho doanh nghiệp, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp vừa & nhỏ Việt Nam Cao Sỹ Kiêm nhấn mạnh, ngoài những động thái giảm lãi suất thời vụ, các ngân hàng thương mại nên tìm cách giảm khoản phí các yếu tố đầu vào để giảm lãi suất vay dài hơn, tạo điều kiện cho nhiều công ty được tiếp cận nguồn vốn, với thời gian đủ để các doanh nghiệp có thể hồi phục & đi vào buôn bán, sản xuất ổn định.
Xem thêm:Giải pháp vay tín chấp theo lương tại Quảng Nam trong 3 ngày.