Con số các NH thương mại đã gửi ra nước ngoài khoảng 2,5 tỉ USD tính đến hết tháng 6.2013 do TS Lê Xuân Nghĩa công bố trong một hội thảo tuần qua làm bộc lộ một nghịch lý.
Đáng chú ý là khu vực xuất khẩu, được phép vay ngoại tệ, được kỳ vọng là đầu kéo tổng cầu của nền tài chính, năng lực hấp thụ vốn vay cũng kém, nên các ngân hàng mới thừa ngoại tệ để gửi ra nước ngoài.
văn bản báo cáo tình hình kinh tế tài chính xã hội sáu tháng đầu năm của cục Thống kê TP.HCM cũng đưa ra nhận định tín dụng nhìn chung chưa có chuyển biến gì đáng kể. Các công ty không mạnh dạn vay do tồn kho cao, đầu ra khó khăn. nhu cầu vay cá nhân hạn chế do việc làm thu hẹp, nguồn thu giảm. Tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn khu phố đến đầu tháng 6 đạt 877,5 ngàn tỷ đồng, chỉ tăng 0,47% so tháng trước và tăng 2,6% so cuối năm 2012. Đáng chú ý là dư nợ tín dụng thanh toán bằng ngoại tệ chỉ đạt tương đương 164,8 ngàn tỷ vnđ, chiếm 18,8% tổng dư nợ và giảm 20,7% so cùng kỳ.
Tình hình càng không ổn khi NHNN (NHNN) cũng đã cho biết, hiện tượng tỷ giá tăng hồi đầu tháng 6 và đầu tháng 7 vừa mới rồi là do hoạt động dịch chuyển tài sản của rất nhiều NH thương mại (từ tiền đồng sang USD). như thế, khó cho vay vốn tiền đồng, các nhà băng đã chuyển hướng mua ngoại tệ, song không phải để đẩy mạnh buôn bán hoặc cho vay ngoại tệ mà để… gửi ra nước ngoài.
lãi suất giảm, nhiều NH tín dụng thanh toán vẫn âm
Ông Trương Văn Phước, tổng giám đốc Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam Eximbank cho biết, lãi suất cho vay đã giảm nhiều, từ mức 18 – 19%/năm ở trong năm 2011 xuống còn bình quân khoảng 9 – 10%/năm.
Dù vậy, tín dụng của các NH tăng trưởng âm kể từ đầu năm đến nay và năng lực tình trạng này chưa sớm được cải thiện.
Ngân hàng Ngoại thương VCB tăng trưởng tín dụng âm 1,1% trong sáu tháng đầu năm; Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam tín dụng sáu tháng đầu năm cũng chỉ mới đạt mức 5,7% so với chỉ tiêu nhận được cho năm nay là 12%. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam Eximbank ý định sẽ đạt mức tăng trưởng dư nợ tín dụng thanh toán 15% trong năm. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Eximbank hiện cho các doanh nghiệp lĩnh vực xuất khẩu vay mượn, với mức lãi vay chỉ còn 7%/năm. Thế nhưng, theo ông Phước, các khách hàng tốt vẫn lắc đầu, vì chưa có nhu cầu.
Tìm cách bơm vốn
Trước đây, khi các ngân hàng khó cho vay ra nền kinh tế tài chính, họ có thể gửi vốn trên thị trường liên ngân hàng để hưởng lãi vay 4 – 5%/năm, nhưng hiện nay cửa buôn bán này cũng bị thu hẹp khi lãi vay liên NH chỉ còn 1 – 1,5%/năm và có thời điểm còn thấp hơn. Do đó, theo ông Phước, thừa vốn ngân hàng không thể tìm kiếm cơ hội buôn bán trên thị trường liên NH như trước đây. Vì thế, dù cho vay vốn ra lãi suất vay thấp, các NH vẫn phải tìm cách bơm vốn ra.
Bí lối cho vay vốn công ty, gần đây, hầu như tuần nào người dùng cũng chứng kiến các ngân hàng đưa ra gói cho vay vốn tiêu dùng mới. Mới nhất là ở Ngân Hàng Thương Mại Quốc Tế, từ nay đến hết ngày 30.9.2013, khách hàng sẽ được hưởng mức lãi suất vay ưu đãi cùng chính sách cho vay trọn gói khi vay trung và dài hạn từ VIB để mua xe Mercedes Benz tại hệ thống phòng trưng bày Vietnam Star. Ngân Hàng Á Châu cũng triển khai chương trình cho vay cầm đồ thẻ tiết kiệm VND với nhiều khuyến mại, áp dụng với người sở hữu thẻ tiết kiệm VND do Ngân Hàng Á Châu ACB và 14 tổ chức khác phát hành là các NH An Bình, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển, Đông Á, Ngân Hàng Eximbank, HD Bank, Maritime Bank, Quân đội, Nam Á, Ngân hàng sài gòn thương tín(SCB), Techcombank, Ngân Hàng Quốc Tế, Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng VPBank, Ngân hàng Ngoại thương Vietcombank, Ngân Hàng Vietinbank.
Dường như việc cho vay tiêu dùng cũng không khả quan, tổng giám đốc NamA Bank Trần Ngô Phúc Vũ cho biết, dù lãi suất cho vay mua căn hộ đã giảm hơn phân nửa so với năm trước, còn 10 – 12%/năm, nhưng không dễ khơi thông dòng chảy vốn. Tâm lý khách hàng cá nhân vẫn chưa muốn vay mua nhà ở..
Để cạnh tranh giành thị phần tín dụng thanh toán cách duy nhất riêng với NH trong thời điểm này chính là giảm lãi vay cho vay. Một số ngân hàng đã cạnh tranh bằng phương pháp hạ lãi suất xuống còn 5 – 6%/năm, trong khi trần lãi suất đầu vào vẫn ở mức 7%, đối với một số gói tín dụng thanh toán với những khách hàng tốt.
Lối thoát nào?
So với năm trước cũng như đầu trở ngạinhư thế, hiện Ngân Hàng Nhà Nước không còn quá khắt khe ở trong việc cấp chỉ tiêu tín dụng cho các NH. Ngược lại, NHNN còn rộng cửa khi các nhà băng có yêu cầu nâng room, dựa vào năng lực và quy mô của từng ngân hàng, Ngân Hàng Nhà Nước sẵn sàng cho phép tăng room.
Sở dĩ khó có thể tìm được khách hàng tốt để giải ngân ở trong hiện nay theo ông Phước là do các công ty có sức khoẻ tốt, dự án buôn bán khả thi chưa muốn đẩy mạnh sản xuất, buôn bán khi sức tiêu thụ hàng hoá trên thị trường sụt giảm mạnh.
TS Trần Du Lịch, thành viên hội đồng Tư vấn chính sách, kinh tế, tiền tệ quốc gia nhận định, tuy tình hình hiện giờ có cải thiện hơn so với thời gian trước, nhưng về căn bản nền kinh tế đang đối diện nhiều thách thức. Sáu tháng đầu năm, tăng trưởng tín dụng toàn ngành ngân hàng đạt gần 4,5%, nên theo đánh giá và thẩm định của TS Lịch, để đạt được mục tiêu 12% cả năm sẽ rất khó.
đối với rào cản nợ xấu, sau khi VAMC ra đời, Ngân Hàng Nhà Nước sẽ phát hành trái phiếu và chiết khấu dòng tiền cho các ngân hàng sau khi bán lại nợ xấu cho doanh nghiệp này. Từ đó, các NH có thể lấy dòng tiền chiết khấu từ việc thế chấp trái phiếu để có thể bơm thêm tín dụng thanh toán. Nhưng theo TS Lịch, điều quan trọng là phải kích được tổng cầu và cần có giải pháp bổ trợ cho công ty nhỏ và vừa. Vì khả năng tiếp cận vốn của công ty còn khó khăn, nhất là công ty vừa và nhỏ do tình hình nợ xấu cao & doanh nghiệp hết tài sản để thế chấp tài sản & áp lực lãi vay.
Mặt khác, theo thẩm định của TS Trần Du Lịch, một khi thanh khoản của thị trường bất động sản nhà đất chưa cải thiện thì việc xử lý nợ xấu của ngân hàng thương mại cũng sẽ khó khăn.
Xem thêm:Giải pháp vay tín chấp theo lương tại Sơn La trong 3 ngày.