Bóng đá là môn thể thao vua cần biết những luật lệ và quy định. Một trong số đó là luật đá Penalty. Luật này được áp dụng cả trên sân cỏ nhân tạo và sân cỏ tự nhiên.
Penalty là gì?
Penalty là một kiểu đá phạt trong bóng đá, vị trí của quả đá phạt này là 11 mét tính từ vị trí đá phạt đến khung thành và thủ môn của đội bị phạt. Đây là cú đá chỉ có sự tham gia của 1 cầu thủ đội tấn công (người sút penalty) và thủ môn đội phòng ngự. Thông thường ngay cả khi các thủ môn đẳng cấp quốc tế cũng rất khó cản phá được các pha đá phạt này. Đặc biệt Penalty mang tính chất quyết định trong các trận đấu có tỉ số thấp. Đá trượt Penalty thường ảnh hưởng rất lớn tới tâm lý cầu thủ vì đã bỏ lỡ 1 cơ hội dễ dàng để ghi bàn.
Luật đá Penalty
Tình huống xử đá Penalty trong trận đấu Trọng tài sẽ thổi penalty khi cầu thủ của đội phòng ngự phạm lỗi với cầu thủ của đội tấn công hoặc để bóng chạm tay trong vòng cấm. Trọng tài sẽ ra hiệu áp dụng luật đá penalty bằng cách thổi còi và chỉ tay vào dấu chấm penalty và đặt bóng vào chấm penalty.Trong một vài tình huống đặc biệt, Penalty cũng có thể xảy ra:Lỗi được thực hiện ngoài vòng cấm nhưng trọng tài nhận định sai lầmTrong vòng cấm nhưng cầu thủ tấn công qua mặt được trọng tài là có lỗi xảy ra trong khi sự thật lại không có. Những quyết định của trọng tài đưa ra đã theo luật bóng đá và kết quả sẽ không thể bị thay đổi về sau. Nhiều cầu thủ lợi dụng điều này đã cố gắng tìm đủ mọi cách đánh lừa người cầm còi và vì vậy gây ra nhiều tranh cãi trong trận đấu.Cách thực hiện luật đá Penalty
Quả penalty phải được thực hiện từ dấu chấm đá penalty cách khung thành 11m. Cầu thủ thực hiện có thể là mọi cầu thủ trong đội bóng được hưởng quả phạt chứ không chỉ riêng cầu thủ bị phạm lỗi và phải được trọng tài xác nhận. Tất cả các cầu thủ ngoại trừ thủ môn của đội phòng ngự và cầu thủ đá phạt, phải đứng ngoài vòng cấm địa, sau dấu chấm penalty và cách dấu chấm penalty tối thiểu 9m15 cho tới khi trái bóng được đá. Thủ môn phải đứng giữa 2 cọc khung thành trên vạch vôi, quay mặt vào trái bóng cho tới khi trái bóng được đá và chỉ có thể di chuyển theo chiều ngang. Nếu thủ môn di chuyển về phía trước trước khi bóng được đá, cú đá sẽ được thực hiện lại nếu bàn thắng chưa được ghi. Sau tiếng còi của trọng tài thì một quả penalty sẽ được thực hiện và được tính thành bàn thắng khi bóng lăn qua vạch vôi trước khung thành. Bóng nhập cuộc khi được đá và di chuyển, tại thời điểm này, các cầu thủ khác có thể nhập vòng cấm và tiếp tục chơi như bình thường. Hầu hết trường hợp này bàn thắng được ghi, bóng đã đi hết đường biên ngang hoặc thủ môn không khống chế được bóng. Đôi khi, bóng được thủ môn đẩy ra hoặc bật xà ngang, cột dọc; theo luật đá Penalty thì nếu điều này xảy ra, bàn thắng tiếp theo nếu có sẽ không được tính là đá penalty, mặc dù có thể được ghi từ quả bóng bị bật ra. Đá penalty là một hình thức đá phạt tự do trực tiếp, nghĩa là bàn thắng có thể được ghi trực tiếp từ cú đá phạt. Trong trường hợp bàn thắng không được ghi, trận đấu sẽ tiếp tục như bình thường. Cũng như các cú đá tự do khác, người đá phạt không được chạm bóng lần thứ 2 nếu bóng chưa chạm 1 cầu thủ khác ngay cả khi bóng nảy ra từ cọc hoặc xà. Tuy nhiên, đá penalty khác đá tự do ở chỗ nếu có các nhân tố bên ngoài tác động, cú đá sẽ được thực hiện lại thay vì như bình thường là trọng tài tung bóng.
Luân lưu 11m
Luân lưu 11m là loạt sút penalty ở trong những trận đấu loại trực tiếp, cần phải chọn ra đội thắng/thua để chọn 1 đội vào vòng kế tiếp (trong các trận tranh cúp hay tranh play-off) nếu kết quả hòa sau 90 phút đá hai hiệp chính và 30 phút đá hai hiệp phụ. Trong hai hiệp phụ, có sự phân bại thắng/thua thì trận đấu sẽ kết thúc. Còn trong trường hợp còn lại, sẽ tiến hành đá luân lưu 11m. Trọng tài sẽ tung đồng tiền lên trên cao để xác định đội nào được đá luân lưu trước. Lần lượt, đội này đá xong quả penalty thì đến lượt đội kia sẽ đá tiếp. Sau khi mỗi đội thực hiện 5 lượt sút luân lưu chính thức, đội nào có nhiều quả penalty thành công hơn thì sẽ thắng, nếu 2 đội có số quả penalty thành công bằng nhau, thì tiếp tục loạt sút luân lưu, đến khi trong một lượt sút có một đội thực hiện thành công còn đội kia đá hỏng thì loạt luân lưu sẽ kết thúc. Loạt luân lưu kết thúc trước lượt sút thứ 5 với một trong các trường hợp sau:
> Hết lượt sút thứ 3, đội này đá 3 quả thành công còn đội kia đá hỏng cả ba quả
> Hết lượt sút thứ 4, đội này đá 2 quả thành công còn đội kia đá 3 quả thành công, đến lượt sút thứ 4, đội này đá hỏng còn đội kia thực hiện thành công
> Hết lượt sút thứ 3, đội này đá 3 quả thành công còn đội kia chỉ được 1 quả thành công, đến lượt sút thứ 4, đội này thực hiện thành công
> Hết lượt sút thứ 4, đội này đá 3 quả thành công còn đội kia đá 2 quả thành công, đến lượt sút thứ 5, đội này thực hiện thành công.
> Hết lượt sút thứ 3, đội này đá 1 quả thành công còn đội kia đá 3 quả thành công, đến lượt sút thứ 4, đội này đá hỏng còn đội kia thực hiện thành công.
Trước đây, luật đá 11 m là sút lần lượt sau khi bốc thăm. Cách đá này, đội nào may mắn bốc thăm được đá trước sẽ có xác suất thắng nhiều hơn do tâm lý ổn hơn đội sút sau. Tuy nhiên kể từ năm 2017, FIFA có thử nghiệm áp dụng luật đá Penalty kiểu mới để công bằng hơn cho 2 đội. Cụ thể luật đá 11 m mới sẽ giống như kiểu đánh tie-break trong môn quần vợt, tức là đội A bốc thăm được đá trước thì đến đội B thực hiện hai lần liên tiếp trước khi trở lại với lượt sút của đội A. Sau 5 lượt sút vẫn hòa, thì 2 đội vẫn xoay vòng đá từng lượt cho đến khi xác định đội thắng.
Xem thêm các bài viết khác: